[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Terwijl ik afrekende, liep de oude vrouw naar de taxi en toen ik uitstapte, pakte ze met twee handen mijn arm vast.Op de pas verbouwde binnenplaats van het huis wachtten Ma Lan en haar opa Ma Li.Wang schaamde zich voor haar huis maar ik vond het prachtig.Aan een betegelde gang lag de keuken waar een eenvoudige, gemetselde wasbak en een oud gietijzeren, op kolen gestookt gasfornuis plus oven stonden.Daarachter lagen twee slaapkamers die met glaswandjes van de gang waren gescheiden.Het achterste deel van het huis dat haaks op de overdekte binnenplaats stond, deed dienst als woonkamer.Condenswater druppelde van zilver geschilderde verwarmingspijpen langs de vochtige muren.Op een tafeltje in het midden van de kamer wachtten lekkernijen zoals mandarijnen, snoepgoed, nootjes en chocolaatjes.Mijn oude spullen had Wang net zo gerangschikt als in mijn huis in Lido Shui-an: een bank, Tymo’s bureautje, een kast, een schilderij en een lamp.Maar ik zag ook allerlei potjes die Wang uit de prullenmand had gevist en die nu dienstdeden als bloemenvaasje of voorraadbus.Wangs schoonmoeder schonk voortdurend thee bij en zei wel drie keer dat Wang Tymo zo mistte en dat mijn zoon toch echt ook een kind van hen was.Wang was bezig iets voor me te maken, maar het was tot haar spijt nog niet af, zei ze, terwijl ze naar haar slaapkamer op de binnenplaats liep.Even later kwam ze terug met een plastic zak.Ze haalde er een borduurlap uit van wel twee meter lang.Bruine en zwarte paarden stonden erop afgebeeld, in kruissteek galopperend door een taoïstisch Chinees landschap.Bij mijn vertrek had ik al mijn contacten aangeboord om Wang aan een nieuwe baan te helpen, maar omdat er na de financiële crisis veel expats waren teruggeroepen, had ze lang zonder werk gezeten.Genoeg tijd om te borduren.Uiteindelijk had Wang voor twee dagen in de week werk gevonden als ayi bij een Chinese familie.Ze verdiende er omgerekend 50 euro per maand mee.De lap had haar 50 euro gekost, een heel maandsalaris dus.Veel tijd om te borduren zal ze de komende tijd niet krijgen, vertelde ze, want de verhuizing kwam eraan.De gemeente had haar een nieuw huis voor vijf personen plus een bedrag van 10.000 euro beloofd en ze was niet van plan te vertrekken voordat de ambtenaren aan hun verplichtingen hadden voldaan.Er braken drukke tijden aan voor Wang.Vlak voor mijn vertrek naar China had ik kennisgemaakt met Reinier Koppelaar, de nieuwe attaché van vws, die nog een ayi voor zijn kinderen zocht.Vlak na mijn aankomst in Peking had ik Wang meegenomen naar het Kempinski-hotel waar we Reinier en zijn vrouw Maaike hadden ontmoet.Het klikte en Wang kreeg de baan.Ze was blij maar zag ook op tegen het heen en weer reizen in een overvolle bus met elke dag files.‘Maar,’ zei ze, ‘het is ook goed.Ma Lan gaat elke dag om half zeven de deur uit en komt pas ’s avonds om zeven uur weer thuis uit school.Tegen die tijd zit mijn werk er ook op en kan ik haar nog helpen met huiswerk.’ Ma Lan keek zoals vaak een beetje droevig voor zich uit.‘Ze heeft een zwaar leven,’ fluisterde Wang, ‘maar ze is een goede leerling en misschien kan ze later wel naar de universiteit.’We namen afscheid van de familie Ma en liepen de straat uit naar Wangs ouders, die vlakbij in een vergelijkbaar huis woonden.Wang had sinds kort vier kamers verhuurd aan andere gezinnen.Op de binnenplaats van hun huis speelden kleuters diabolo, in de hoek lagen twee honden en vrouwen met baby’s op de arm zaten te keuvelen op formicastoelen.Wang vertelde dat ze door de verhuur van de kamers evenveel verdiende als met het huishoudelijke werk in Lido Shui-an.Zo had ze het inkomen dat ze door mijn vertrek moest missen, kunnen compenseren.Haar ouders moesten nu wel leven in een kamer van drie bij twee waarin nauwelijks een bed en een tafeltje konden staan.Wangs vader was een mooie, robuuste man met grijs haar en puntgave tanden.Moeder had opvallend wit kort haar en ogen die permanent lachten.Boven hun bed hing een grote, langwerpige tekening van paarden in een Chinees landschap, die me deed denken aan Wangs borduurwerk.*De avond voor vertrek naar Sjanghai beleefde ik een soort déjà vu.Weer aten Colin, Wang, Winnie en ik in het Sichuan-restaurant.We spraken over onze vriendschap, over ons leven en werk, over Tymo en hoe hij zich had ontwikkeld het afgelopen jaar.Colin vertelde dat hij nu voltijds oppasopa is voor zijn kleinkind en dat hij, om iets bij te verdienen, bijles Engels geeft aan studenten.Winnie had dankzij een aanbevelingsbrief die ik voor haar had geschreven, werk gevonden als tolk en manusje-van-alles bij een Nederlandse telecomfirma.Het was goed voor de hele familie dat ze weer aan het werk was, zei Colin in een onderonsje.Zo was haar wereld weer wat groter en hoefde ze zich niet alleen met Kaikai bezig te houden.Maar door de slechte vooruitzichten van het bedrijf, zou ze haar baan binnenkort weer kwijt zijn, vertelde Winnie.Ook de toekomst van het containerbedrijf van haar man was ongewis.‘Mijn man maakt zich ernstige zorgen over de opwaardering van de yuan.Wanneer China bezwijkt onder de druk van Amerika, raken wij heel veel opdrachten kwijt.Dan worden we te duur en zullen klanten uitwijken naar goedkopere landen.Zorgwekkend, net als het leefmilieu hier.Elke dag files, en vieze lucht.Voor de Spelen was iedereen vol goede moed, maar nu lijkt voor veel Chinezen de hoop weer vervlogen.’ Winnie vertelde dat zij en haar man plannen maken om naar Canada te verhuizen.‘We zijn al aan het sparen en de juiste papieren aan het verzamelen.Het enige probleem is dat Kaikai en opa elkaar niet kunnen missen.Het is een onzekere tijd.Zoveel Chinezen willen weg en zijn bezig onroerend goed te kopen in het buitenland, voor het geval het hier misgaat.De angst voor chaos zit bij ons heel diep.’De schalen waren leeg, de serveersters in het Sichuan-restaurant maakten de tafels schoon en deden de lichten uit.Colin en Winnie stapten in de taxi.Wang nam de bus naar huis.Ik wandelde naar Lido Shui-an [ Pobierz całość w formacie PDF ]