[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.[1575]Droga, o słodka moja Beatryce — Wykrzyknik podziwu i zachwycenia.[1576]moc, mądrość (.) drogi otworzyły — Najpierw przyjście na świat Zbawiciela otworzyło drogę z ziemi do nieba.[1577]Polotu ognia (.) wbrew swojej natury — Ogień z natury swojej podnosi się w górę, ale w błyskawicy piorunowej wbrew swojej naturze na dół spada.[1578]Otwieraj oczy (.) mojego oblicza — Słowa Beatrycze.W tym słońcu objawił się poecie Chrystus i dał mu siłę znieść blask najwyższy światła mądrości bożej.[1579]melodyją — melodią; tu: forma wydłużona (zgodna z daw.wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca.[1580]Tam kwitnie Róża — Najświętsza Panna zwana Różą mistyczną (Rosa mystica).[1581]lilije, (.) których woń wskazać dobre drogi może — Lilie te są symbolem świętych i błogosławionych, którzy słowem i przykładem wskazywali proste ścieżki Pańskie.[1582]Widziałem światła (.) roznieca — Tu poeta już nie widzi samego Chrystusa, tylko widzi blask, jakim swoich wybranych opromienia.[1583]Imię pięknego kwiatu — To jest Róży jako symbolu Przeczystej Dziewicy Marii, do której poeta, o czym i sam tu nadmienia, modli się zawsze ze szczególnym nabożeństwem.[1584]Największe między światłami świętymi — Światłość Marii, która tu po swoim słońcu, to jest po Chrystusie, jest największą gwiazdą.[1585]światłość zaiskrzona — Archanioł Gabriel, anioł zwiastowania.[1586]boskiej (.) liry — Lira symbolicznie tu wzięta za samego archanioła w chwili, kiedy zanucił pieśń pochwalną, koronując Marię Dziewicę, która jak najpiękniejszy szafir świeciła w Empireum.[1587]Wzniosłej radości poczętej z żywota (.) — Z żywota Marii, z której narodził się nasz Zbawiciel Chrystus.[1588]Płaszcz ów królewski, co swoimi poły nakrył te sfery (.) — Przez płaszcz królewski poeta rozumie tu sferę dziewiątą, pierwsze Rucho (Primum Mobile), która wszystkie inne sfery otacza i obejmuje w sobie i tym sferom ruch i siłę bezpośrednio dane jej od Boga, udziela.Wewnętrzne sklepienie tej sfery tak jest odległe od sfery gwiazd stałych, na której jeszcze był poeta, że w chwili, kiedy Maria wznosiła się za swoim synem, nie mógł jej doścignąć oczyma.[1589]Który się wznosił za swoim nasieniem — W tekście oryginału: Che si levo appresso sua semenza, za swoim nasieniem, jakim jest syn każdy względem swojej rodzicy.[1590]Babilon — to jest świat nasz, padół płaczu.[1591]Z ludem Starego, Nowego Zakonu Piotr trzymający klucze od tej chwały — Św.Piotr i święci Starego i Nowego Zakonu.[1592]rzęśniejąc — świecąc; por.rzęsisty.[1593]szybkość lub leniwość kazały sądzić, jaka ich szczęśliwość — Według większej lub mniejszej szybkości obrotu świateł poeta wnioskuje o większej lub mniejszej szczęśliwości duchów błogosławionych.[1594]płomie a.płomię — dziś r.m.: płomień.[1595]widomie (daw.) — widocznie; w sposób zauważalny.[1596]wiary, której moc i siła Ciebie po wodach wzburzonych wodziła — Wzmianka o cudzie wspomnianym w Ewangelii św.Mateusza, w rozdz.14: „A ujrzawszy go chodzącego po morzu, zatrwożyli się.A Jezus mówił: miejcie ufność, jam jest, nie bójcie się.A Piotr odpowiadając rzekł: Panie, jeżeliś ty jest, każ mi przyjść do siebie po wodach.A on rzekł: przyjdź.I wystąpiwszy Piotr z łódki chodził po wodzie, aby przyszedł do Jezusa”.[1597]wzrok twój w tym zwierciadle czyta — To jest: w Bogu.[1598]Badaj go ściśle (.) — Pytania te na pozór zdają się być niepotrzebne, bowiem św.Piotr poznaje w Bogu, jak poeta wierzy, ale celem ich jest, żeby poeta odpowiadając, swoją wiarę sam w sobie i, powróciwszy na ziemię, drugich wiarę jeszcze bardziej umocnił i oświecił.[1599]bakałarz — w akademiach zakonnych był stopniem niższym, a mistrz wyższym stopniem akademickim.[1600]pióro twego brata — Św.Pawła.[1601]Wiara jest treścią (.) istota — Słowa św.Pawła z listu jego do Żydów [dziś: List do Hebrajczyków; red.WL], rozdz.11, w.1.Dwa te wiersze dosłownie wypisane są z przekładu Pisma Św., Wulgaty Wujka.[1602]Próbę doskonałą (.) w swej kiesie — Tym porównaniem wiary do monety, która jest w kiesie [kiesa — sakiewka, woreczek na pieniądze; red.WL], poeta mówi: twoje objaśnienie wiary jest prawdziwe, ale czy sam w sobie posiadasz tak prawdziwą wiarę?[1603]Skąd ci się dostał klejnot tak kosztowny (.) — Jak pozyskałeś tę wiarę, która sama pobudza do dobrych uczynków?[1604]Po starym i po nowym pergaminie — To jest: po księgach Starego i Nowego Testamentu.[1605]sylogizm — schemat wnioskowania logicznego zbudowany z dwóch przesłanek i wniosku.[1606]szermy — walki; por.szermierka, szermować.[1607]dwa wielkie dzieła — To jest: Testament Stary i Nowy, Pismo Święte.[1608]Gdyby świat Chrystus nawrócił bez cudów (.) w tym jednym byłby cud dla ludów — Największym cudem, największym dowodem boskości nauki Jezusa Chrystusa jest jej szybkie rozszerzenie się pomimo prześladowania i oporu władzy świeckiej.[1609]Pan święty — Święty Piotr.[1610]Tyś młodsze nogi wyprzedził u grobu — Wedle Ewangelii św.Jana, rozdz.20, w.3.[1611]znoszą w sobie „Sunt’’ i „Est’’ — Bóg połącza w sobie „jest” i „są” [łac.: est, sunt; red.WL] to jest jedność i mnogość.[1612]Jeśli kiedy dożyję dnia tego (.) — Zadowolenie św.Piotra wiarą poety, sprowadza poetę w duchu do jego rodzinnego miasta, do tej samej świętojańskiej chrzcielnicy, w której przez chrzest był tą Wiarą namaszczony [ Pobierz całość w formacie PDF ]